روضه به مثابه پیش نیاز (اکسیژن)
فکر کردی عاشورا پژوه شدی همه چی حله؟
نه آقاجون
باید بری روضه
فکر کردی عاشورا پژوه شدی همه چی حله؟
نه آقاجون
باید بری روضه
درسهایی از نگاههای امام در دیدارها
در کربلا نگاه ها، حرکات و همهی نقش ها
هوشمندانه و دقیق اند، درکربلا نیروی اضافی وجود ندارد، در کربلا هیچ کس اضافه
نیست. عنصر زائد، اضافی، مزاحم وبیکار در کربلای اباعبدالله وجود ندارد.
(سنگری،(2)1386، 98). به یک معنا در حادثهی عاشورا هیچ چیز بی دلیل و بی معنا
نیست. ( سنگری، 1388، 581).
در گفتگوها عاملی که می توان ردپاهای زیادی از آن یافت "نگاه" هاست. این جا نگاه ها حرف می زند و جهت مندانه از هزار خطابه اثربخش ترند.
این توصیه را می توان در این فصل به همگان کرد:
"این جور نیست که همیشه به واژه ها تکیه کنیم، گاهی وقتها سکوت کنید. سکوت کنید و فقط نگاه کنید، ببینید این نگاه ها چقدر می تواند اثر بگذارد. یکی از دوستان عزیز من از روانشناسان کشور است؛ ایشان یک بار به من گفت فلانی هیچ دیده ای که هیچ چیز به اندازهی چشم نمی تواند آدم ها را تنبیه کند و هیچ چیز به اندازه چشم نمی تواند تشویق کند و ایشان مثالی برای من زد وگفت اگر کسی پیش شما بیاید و غیبت کند شما سعی کنید با چشم نگاهش نکنید، محرومش کنید از نگاهتان، سرتان را پایین بیاندازید به یک چیز چشمتان را مشغول کنید، یقین داشته باشید دفعهی دیگر اگر تصمیم گرفت غیبت کند پیش شما نمیآید برای این که تأئیدش نکرده اید اما اگر غیبت کرد و با نگاهمان تأئید شد انگیزه را در او ایجاد کرده ایم، او برای غیبت کردن پیش ما می آید؛ هیچ چیز به اندازهی چشم مجازات نمی کند و هیچ چیز به اندازهی چشم تشویق نمی کند واین می تواند در یک سکوت اتفاق بیافتد. پس ما گاهی وقتها سکوت کنیم و از گفتن سخن صرف نظر کنیم هر چند خیلی قشنگ باشد، چه بسا وقتی سخن گفتیم اتفاقی پشت سرش بیفتد که نتوانید جمعش بکنید چون شما نمیدانید که در درون و ضمیر کسی که در مقابل شما نشسته است چه اتفاقی دارد می گذرد. یادمان باشد سکوت هنگامی پذیرفته است که موثر باشد گاه نیز به جای سکوت باید سخن گفت وحتی فریاد کشید. (سنگری،(2)1386،صص44-45)
حکیم سهروردی صاحب کتاب عوارف المعارف، تنها درس کسی را سودمند میدانست که محضر و نگاه سازنده داشته باشد:"من لا ینفعک لحظُه، لا ینفعک لفظُه" عالمی که محضر و نگاهش انسان را عوض نکند، درسش سودمند نیست، آن که دیدارش مغناطیس نباشد، لفظش هم سودمند نخواهد بود.(جوادی آملی،1386، 229)
"من لا ینفعک لحظه لا ینفعک لفظه"؛ "عالمی که دیدن او شما را سود نرساند و دگرگون نکند، حرف او و سخن او هرگز آموزنده نیست"؛ یعنی کسی که مشاهده، رفتار، قیام و قعود او آموزنده نیست، هرگز الفاظ وی آموزنده نیست. شاید بر معلومات حصولی شما بیفزاید، ولی بر مشهودات شهودی شما نمیافزاید.
این سخن جناب سهروردی، برداشت از آیات و روایات و فشردهاش این است که استاد، گوینده و معلمی که دیدارش آموزنده نباشد، گفتارش آموزنده نیست؛ چون دیدار از انسان در حقیقت سجایای او را روشن میکند و کسی که سجایای درونی او با زبان دل نتواند آموزنده باشد، گفتار صناعی، مصنوعی و تصنعی او نیز به تعیین آموزنده نخواهد بود.(جوادی آملی،1386، صص50 و51)
مرحوم علامه رضوان الله تعالی علیه برای پرورش طلاب حوزههای علمیه در طلیعه کتاب شریف تحریر نیز مطلبی فرمودهاند که شایسته است طلاب و دانشجویان دانشگاهها و طلبههای حوزههای علمی به این سفارش نیز توجه و عمل کنند.
ایشان فرمودهاند که درس را باید از محضر استاد فرا گرفت و نباید با مطالعهی کتاب و جزوه مغرور شوید و به همان بسنده کنید:"ایاکم و الصّحفیّون"؛ مبادا با صحیفه، نوار، کتاب یا جزوه، از محضر استاد احساس بی نیازی کنید. ادراک محضر استاد و دهان به دهان از او حرف شنیدن و رعایت آداب و مجاورت و برخورد و شفاهی شنیدن آنچه استاد شفاهی میگوید، ترجیح مشافهت بر مجاورت، همگی برکاتی است که انسان با آن ها رشد می کند. (جوادی آملی،1386، صص50 و51)
به یک معنا بیان "ایاکم و الصّحفیّون" به معنای عدم بسنده به گفتوگو و دیالوگ است و دقت بر روی حالات و مباحث غیر کلامی که طبق بیان آیتالله جوادی آملی اینها "همان برکاتی است که انسان با آن ها رشد می کند." توجه به عامل "رشد" یعنی توجه به همان بعد "اثر بخشی" کار ؛ که در جایی دیگر آن را در تقابل "کارایی" و "اثر بخشی" به "مشهودات شهودی" و "معلومات حصولی" تعبیر میکنند و در ادامه بحثها در امتدا مفهوم رشد که همان اثر بخش است مفهوم "پرورش" را دخیل مینمایند و به تبیی آن در منظومهی بحث گفتوگو از مصادیقی چون "مطالعهی کتاب یا گوش دادن به نوار" بهره میگیرند:
گاهی برخی با مطالعهی کتاب یا گوش دادن به نوار در سها را فرا میگیرند. این راه بد نیست، ولی راه و روشی نیست که انسان را بپروراند؛ خلاف ادراک محضر استاد و الگو گرفتن از طرز گفتوگو، رفتار و گفتار او که بسیار آموزنده و سازنده است. .(جوادی آملی،1386، 50)
"انسان را بپروراند" همان مفهومی است که در بحث رشد نیز از آن سخن گفتیم و این دو محصول ورود عوامل غیر کلامی در گفتوگوست که در تقابل گفتو گوی عریان و فارغ از بستر و زمینه مثل مطالعهی کتاب یا گوش دادن به نوار و... گفته شد.
صاحب کتاب مهر استاد پس از بیان جایگاه این دست عوامل در اثر بخشی و به تعبیر کتاب رشد و پرورش با بیان مثالهایی میپردازد که هم برای فهم بهتر مفاهیم گفته شده کمک کننده است و هم بستر ساز جایگاه عومل غیر کلامی مانند نگاه در گفتوگوست:
از اینرو دقت بر بزرگانی که آنها را زیارت کردهایم و چگونگی ورود آنان به مدرسه، برخورد آنها با طلبهها ، گفتار، کردار و خروجشان از مدرسه و نیز خداحافظی آنها همگی آموزنده بود. آنان به ما میگفتند که در جلسات به همگان نگاه کنید و نگاهتان به شخص معینی نباشد؛ یعنی همان گونه که به قاضی محکمه دستور دادهاند: "سوِّ بین المتخاصمین فی لحظک و لفظک"، در ملاحظه و الفاظت بین طرفین دعوا تسویه و عدل را رعایت کن، به استاد درس نیز گفته اند که همهی شاگردانت را نگاه کن تا همگان از دیدن تو یکسان احساس قرب و نزدیکی کنند.(جوادی آملی،1386، 50)
"...در جلسات به همگان نگاه کنید و نگاهتان به شخص معینی نباشد..." همه و همه توصیههایی است در حوزه هدایت و رهبری اثر بخش یک مجموعه با عوامل غیر کلامی گفتگو مثل نگاه.
با این مدخل میتوان ورود بهتری به بحث نگاه در حوزهی گفتگوها و اثر آن بر هدایت و رهبری افراد در عاشورا داشت؛ در ادامه مواردی ذکر خواهد شد که در رهبری امام از مجرای نگاه ایشان اتفاق افتاده است.
همراه باشید...
در کنار همه احساس و عاطفهای که از حسین میشناسیم توجه به ابعاد دیگر شخصیت او مهم مینماید، اقتدار و جدیت از مؤلفههایی است که سرتاسر کلام حسینی از آن لبریز است حتی در دعای عرفهاش، معلوم است با این حسین نمیتوان سازش کرد، حسین علیهالسلام جدیترین انسان در عین تمام عاطفه و احساسش هست که به نظر خیلیها این دو احساس سخت و نرم در کنار هم محال است اما حسین علیهالسلام جمع اضداد است.
این هم بسامد کلماتی است که از سرتاسرش جدیت و صراحت میبارد:
وَ أَنَا أَشْهَدُ [أُشْهِدُکَ] یَا إِلَهِی بِحَقِیقَةِ إِیمَانِی وَ عَقْدِ عَزَمَاتِ یَقِینِی وَ خَالِصِ صَرِیحِ تَوْحِیدِی وَ بَاطِنِ مَکْنُونِ ضَمِیرِی وَ عَلَائِقِ مَجَارِی نُورِ بَصَرِی وَ أَسَارِیرِ صَفْحَةِ جَبِینِی...
معبودا،من گواهیى مىدهم به حقیقت ایمانم، و باور تصمیمات یقینم،و یکتاپرستى بىشائبه صریحم و درون پوشیده نهادم...
بسامد کلمات قاطع و کوبنده در متن عرفه |
|
کلمات |
تحلیل |
گواهی |
بیپرده و صریح سخن گفتن حتی در روح مناجات حسینبن علی جلوهگر است. این کلام همان کسی است که تاب دیدن ذرهای بی عدالتی و ظلم را ندارد. لازمه عکسالعمل و قیام در مقابل بیعدالتیها و ظلمها، داشتن اینچنین روحیهایست، روحیهای که صراحت لهجهخود را در دل دعای عرفه هم نشان میدهد. تکرار کلماتی که سرشار از اعتماد، استحکام و انرژی هستند روحیات امام را بهتر به نمایش میگذارند.
|
حقیقت |
|
ایمان |
|
عقد |
|
عزم |
|
یقین |
|
خالص |
|
صریح |
|
توحید |
این است همان جدیتی که در خشیت نیز تأثیر میکند، همان که پدر بزرگوارش علی در کمیل از خدا در خواست میکرد: و هب لی الجد فی خشیتک
29.تجملگرائى چیست؟ بد است؟ خوب است؟ چقدرش بد است؟ چقدرش خوب است؟ چه کار کنیم که از حد خوب فراتر نرود، به حد بد نرسد؟
باز به هوای پایاننامه، نامهای برای آغاز
دعوتی برای حرکت...
هوالعلیم المتعال
پایاننامهی دانشجویی، پایان ِنامهای از دفتر عمر است که ما حصل زندگی علمی هر دانشجویی است فلذا میطلبد تا از هر حیث ماندگار شود.
کسی موضوع را ماندگار بر میگزیند؛ یکی در طریق پرداخت مطلب در پی ثبت اثر بر میآید و دیگری هم آن را به ماندگاران هدیه میکند تا دوام اثر خود را بر جریدهی عالم ثبت کند.
و ماندگارتر از حسین علیهالسلام چه کسی است که بتوان به عنوان موضوع برگزید، تار و پود بحث را به علم او آمیخت و اثر را به وی تقدیم کرد.
و حال که نام حسین علیهالسلام کمتر از عالمان و فرهیختگان دیگر زینت بخش آسمان علم است و گفتار و کردار وی کمتر مورد استناد، برآن شدیم تا او را سوای زیارت اندکِ هر هفتهمان زیارتی دیگر کنیم، وی را به ساحت پایاننامه، این چکیدهی حیات علمی خویش وارد سازیم و از رهیافت هدیهی آن –پایاننامه- به محضر مولایمان حسین علیهالسلام قدردانی اندک خود را از پیشگاه او به بهترین صورت ممکن ابراز کنیم و در زمرهی «قلیلٌ من عبادی الشّکور» درآییم.
لذا از شما استاد گرانقدر تقاضامندیم تا در این بزم علم که عنوان جلسهی دفاع از پایاننامه را با خود دارد، ما را از حضور خود بهرهمند نموده و یاریمان کنید تا ثابت نماییم که میتوان هم از کلام حسین علیهالسلام الگوی علمی رهبری استخراج کرد و به سعادت ره برد و هم اندیشمندی به عالم علم معرفی کرد که باید بر او گریست تا دریچهای بر اندیشهاش بر ما گشوده شود.
بیصبرانه منتظر قدومتان هستیم
موضوع پایاننامه: طراحی الگوی رهبری با الهام از گفتگوهای امام حسین علیهالسلام در مسیر کربلا
بخشی از رؤوس ارائه دفاعیه:
سه شنبه 18 مهر ماه مطابق 9 اکتبر (سالروز میلادی واقعه عاشورا)
هفته پیش در چنین روزی آیین دفاعیه پایاننامه عاشورایی در دانشگاه امام صادق برگزار شد
پایاننامهای که حاصل چند ترم تمرکز در حوزه مطالعات عاشورا از منظر مسائل رشته مدیریت بود،
پایاننامهای که در کنار نگارش خود برکات زیادی هم داشت: از تدوین 11جلد کتاب کاربردی زیر خیمه حسین گرفته تا برگزاری 7 نشست تخصصی "سرمشقهای مدیریتی عاشورا" و حتی تشکیل چند کارگاه و دوره مختلف (حلقاتالحسینیه1و 2، زیر خیمه حبیب، بر آستان جانان، حداث الحسین و...)
برای این جلسه از اساتید دانشکدهها و مسؤولین بخشهای مختلف دانشگاه نیز دعوت به عمل آمد
از همه اساتیدی که با حضورشان هم به ما افتخار دادند هم به خودشان(به اعتبار جلسه ذکر اباعبدالله) سپاس!
متنی هم به همت حسین آقای خاکسار (دانشجوی رشته معارف اسلامی و مدیریت بازرگانی کد88) در این باره آماده شد و به مدعوین داده شد، تجربه جدیدی بود: دعوت برای جلسه دفاع!
کاش صاحب اصلی کار هم آمده باشد...
دفاعیهای در حال و هوایی عاشورایی
پایان نامهای که آغاز بسیاری از نامهها خواهد شد
ان شاءالله...
جلسه دفاع پایاننامه با عنوان "طراحی الگوی رهبری با الهام از گفتگوهای امام حسین در مسیر کربلا " در 18 مهرماه1391 در سالن شهید مطهری دانشگاه امام صادق برگزار شد.
جالب بود به حساب ماه میلادی 18 مهر مصادف با 9 اکتبر، سالروز وقوع حادثه عاشوراست:9 اکتبر680 میلادی مطابق 10 محرم الحرام61 هجری قمری
هیچ چیز تصادفی نیست...
بهانهای بود تا عالمانهتر حسین را تماشا کنیم و از این منظر بهتر برایش مرثیه بخوانیم، روضهای عالمانه
گزرشی از دریچه دوربین تقدیم نگاه مشتاقتان:
بسم الله الرحمن الرحیم
حلقات الحسینیه2
هویزه-مقتل شهید علم الهدی
اردوی خادمین 89-90(22/12/89 الی 4/1/90)
الگویی است برای برگزاری دورههای تبلیغی با رویکرد مسائل مدیریت و تمرکز بر مصادیق عاشورایی
آن چه خواهد آمد تنها گزارشی از سرفصلهای طرح شده است که به همت دوستان شرکتکننده و با تکیه بر جزوات کلاس آماده شده است، بدیهی است که اشارات کوتاه ممکن است در بعضی موارد نارسا باشد به علت اقتضای زمان اندک و محدودیتهای دیگر و نیز از سویی اهمیت سرفصلها و درخواست دوستان این اثر منتشر میشود.
امید که مورد قبول طبع مردم صاحب نظر شود...
سه نگاه محوری در جلسات حضور و بروز داشت:
o یک نمونه ی عملی تدبر
o یک استفاده از دار الشفای کربلا برای بهبود دردهای شبکه خادمین شهدای هویزه.
o تمرکز بر سرفصلهای حلقات یک با عمقی بیشتر و توجه ویژهتر به مباحث قرآنی بخصوص مباحث تفسیری حضرت آیتالله جوادی آملی
بسم الله الرحمن الرحیم
سرفصلهای طرح شده در حلقاتالحسینیه1
تهران- دانشگاه امام صادق علیهالسلام
سال تحصیلی88-89
الگویی است برای برگزاری دورههای تبلیغی با رویکرد مسائل مدیریت و تمرکز بر مصادیق عاشورایی
آن چه خواهد آمد تنها گزارشی از سرفصلهای طرح شده است که به همت دوستان شرکتکننده و با تکیه بر جزوات کلاس آماده شده است، بدیهی است که اشارات کوتاه ممکن است در بعضی موارد نارسا باشد به علت اقتضای زمان اندک و محدودیتهای دیگر و نیز از سویی اهمیت سرفصلها و درخواست دوستان این اثر منتشر میشود.
امید که مورد قبول طبع مردم صاحب نظر شود...
دو نگاه محوری در جلسات حضور و بروز داشت:
o مهارت های تحصیلی پیش رفته
o تامل و تدبر در کربلا به برکت مباحثه های اندیشه و تفسیر