طرحی برای اندیشه (بخش دوم): از اصحاب امام علی تا اصحاب امام حسین علیهم‌السلام

اشاراتی برای تأمل در بحث "پیروان"(اصحاب) در مدل رهبری در مدار تشکیلات عاشورایی

اشاره: گاه برای فهم یک الگو باید به سراغ الگوهای ضد آن بود چرا که: "تعرف الاشیاء باضدادها"

باری، برای فهم الگوی حسینی باید الگوی یزیدی را شناخت، امام علی در کنار معاویه بهتر شناخته می‌شود و...

اما سخن دیگر و بعدتر آن است که برخی مدل‌ها چنان دقیق و ظریف‌اند که در کنار این فهم "ضدبین"، برای درک کامل‌تر بودنشان باید مدلهای کاملِ دیگر را نیز دید. این نقطه بالاتر از مقایسه بین تاریکی و روشنی است که ناشی از نگاه ضدبین است (مثل مدل یزیدی و  مدل حسینی)؛ این جا سخن از روشن و روشن‌تر است. در این‌منظومه می‌توان الگوی انبیا و اولیا را با هم دیگر سنجید. به شرط این که این مقایسه از منظری کلان و کل نگرانه و همه جانبه باشد: مقایسه رهبر، پیروان، شرایط و...

در این‌جا سوژه‌هایی با این دید برای پژوهش ارائه می‌شود:

1.       خطبه‌های 25، 27، 29، 34، 97، 180، 182 نهج‌البلاغه باید مجددا از این منظر دیده شود: در مدل "رهبر و پیروان"

2.       باید در خطبه‌هایی مجددا نظر انداخت که کلیدواژه آغازشان این چنین است: "فی ذم اصحابه..."، "ضجرا بتثاقل اصحابه عن الجهاد" و ...(که در آن‌ها رد پای تحلیل‌های یک رهبر از پیروان خویش است)

3.        پیروانی که روزگاری شایسته احترام و قدردانی بودند و روزگاری دورتر، دل امام را لبریز از غم می‌کنند. قصه، قصه تغییر منفی و افول است: از روزگار خطبه 118تا روزگار خطبه‌های 27و 182و...

4.       بررسی  کلیدواژه "صفات الشهدا من اصحابه" که در غم رفتن خوبان و ماندن یاران بی وفای باقیمانده است هم الهام‌بخش و درس‌آموز است: خطبه‌های 116، 121، 182 و...

5.       همه این صفات در تجربه تاریخ اهل بیت تکرار می‌شود جز در واقعه عاشورا:

أَمَّا بَعْدُ فَإِنِّی لَا أَعْلَمُ أَصْحَاباً أَوْفَى‏ وَ لَا خَیْراً مِنْ أَصْحَابِی... قصه­ی وفاداری پیروان به پای یک رهبر و نیز دقت‌های رهبر در انتخاب این نیروی انسانی وفادار در طول مسیر و حتی در شب و روز عاشورا.

چرا باید بهترین یاران تاریخ در یک  شب به یادماندنی در کربلا جمع شده باشند؟ و چرا گفتمان ظهور این عاشورای پرماجرا خواهد بود؟

6.       پست‌های مرتبط:

غربال‌گری: الگویی در معادله نیروی انسانی امام حسین

تشکیلات‌سوز: راز تصفیه دقیق در معادله نیروی انسانی امام حسین علیه‌السلام

وفای تشکیلاتی

طرحی برای اندیشه: از اصحاب امام علی و امام حسن تا اصحاب امام حسین علیهم‌السلام

اشاراتی برای تأمل در حوزه‌های مدیریت منابع انسانی و نیز مبحث پیروان در مدل رهبری

تک‌روی...ریشه در خود رأیی دارد..اگر باز پایین تر بیاییم...سر از جاه طلبی در میاوریم...ریشه اصلی: مودت ناخالص

"قول دادن و وسط کار رفتن" مشکل اصحاب امام علی و امام حسن بود، تا جایی که امامی مانند علی علیه‌السلام از دست پیروانش خودش را می‌زد!(ر.ک. اواخر خطبه182 نهج البلاغه) امام علی از دست معاویه این قدر ننالید که از دست اصحابش...(برای اطمینان بیشتر خطبه27 را نیز ببینید)

راهکار: مودت خالص "و مودتی خالصه لکم" (همه این مشکلات به خاطر ناخالصی درون است) (برداشتی از حجت‌الاسلام مهدوی‌نژاد)

بحث خلوص نیروها و اسرار آن در این پست آمده است: مشاهده پست "تشکیلات‌سوز: راز تصفیه دقیق در معادله نیروی انسانی امام حسین"

 

قصه قصه دور و غریبی نیست: به بهانه کنکور، ازدواج، کار، زندگی و خانواده و... از کارهای فرهنگی کنار کشیدن، صحنه آشنایی نیست؟!

چقدر جامعه کبیره مشکل را قشنگ حل کرده: بابی انتم و امی و اهلی و مالی و اسرتی... پای کار او باید همه چیز کنار برود...

 

آیه 24 سوره توبه هم تیر خلاص را زده:  قُلْ إِنْ کَانَ آبَاؤُکُمْ وَأَبْنَاؤُکُمْ وَإِخْوَانُکُمْ وَأَزْوَاجُکُمْ وَعَشِیرَتُکُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ کَسَادَهَا وَمَسَاکِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَیکُمْ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِی سَبِیلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى یأْتِی اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَاللَّهُ لَا یهْدِی الْقَوْمَ الْفَاسِقِینَ(التوبة/24)

بگو: «اگر پدران و فرزندان و برادران و همسران و طایفه شما، و اموالی که به دست آورده‌اید، و تجارتی که از کساد شدنش می‌ترسید، و خانه هائی که به آن علاقه دارید، در نظرتان از خداوند و پیامبرش و جهاد در راهش محبوبتر است، در انتظار باشید که خداوند عذابش را بر شما نازل کند؛ و خداوند جمعیت نافرمانبردار را هدایت نمی‌کند!

 

به فدای اصحاب امام حسین که این‌ها سرعت‌گیر آن‌ها نشد...

و این است تفاوت اصحاب الحسین با اصحاب دیگر امامان که اگر بناست در مدل رهبری یک رکن اصلی آن "پیروان" باشند پس چه پیروانی برتر از پیروان امام حسین (آن‌چنان که خویش در وصف یارانش فرمود: اصحابی به باوفایی و خوبی شما ندیدم)

برای همین موضوع است که اگر بنا باشد امام آخرین خود را به امامی معرفی کند باید سری به عاشورا بزند: تشکیلات عاشورایی به مثابه پشتوانه ظهور (الا یا اهل العالم! ان جدی الحسین...)

 

به بهانه آیه 24 توبه به این وادی سری می‌زنیم...

ملـــف؛ (مدیریت لحظه های فکـر) روشـــی نو در پژوهش

ملف نویسی یکی از شیوه های جزوه نوشتن است که ابتدا یک موضوع را انتخاب می کنیم و به صورت خلاق و فعال هر موضوع، سرفصل و نکته ای که مرتبط با موضوع و مساله ما می باشد را به ترتیب در آن ملف قرار می دهیم.

یکی از بایسته هایی که در علوم انسانی بدان تاکید می شود سوال محور بودن است و این بایسته؛ می تواند با روش ملف نویسی تقویت شود و خروجی های مطلوب خود را داشته باشد.

در جزوه  زیر مطالب مفیدی برای آشنایی بیشتر با ملف نویسی به عنوان روشی نوین پژوهش مطرح شده است.

 ملـــف؛ (مدیـــریت لــحظه های فکــــر) روشـــی نو در پژوهش(دریافت جزوه)

گفتمان‌سازی به سبک حضرت امام حسین علیه‌السلام

در جستجوی پیامک‌های عاشورایی

امام حسین علیه‌السلام هرجا نشست از یحیای شهید گفت

شما هرجا نشستید از امام حسین گفتید؟

گفتمان‌ساز!

مطلب مرتبط: گفتمان‌سازی به سبک عاشورا

گذری در منازل مکه تا کربلای کاروان حسینی (روایت مصور عاشورا)

روز شمار حرکت امام حسین علیه السلام از مکه ی مکرمه تا سرزمین مقدس کربلا

باتشکر از دوست روایت‌گر برادر علی ملاکاظمی

بی شک هر یک از منازل مکه تا کربلا بستری برای اندیشیدن است، بسته‌ای از ایده‌های ناب عاشورایی تقدیم‌تان!

حرکت از مدینه به سمت مکه: 28رجب سال 60 ه.ق

ورود به مکه: 3 شعبان سال 60 ه.ق

مدت اقامت در مکه : 4 ماه و 5 روز

حرکت از مکه به سمت عراق: 8 ذیحجه سال 60 ه.ق

ورود به سرزمین کربلا : 2 محرم سال 61 ه.ق

ضمنا فایل "روایت مصور عاشورا" که هر روز در خیمه‌گاه حسینی در کربلا ارائه می‌شود به پیوست تقدیم نگاه زائرتان می‌گردد. (دریافت فایل)

منزل اول : ابطح

«ابطح» محل جریان سیل را گویند، و در اینجا مراد موضعی است بین مکه و منی که به منی نزدیکتر است.

امام حسین علیه‏ السلام در این منزل با یزید بن ثبیط بصری ملاقات کرد.

ماجرا از این قرار بود که

تا تمدن اسلامی به برکت مدیریتی عاشورایی (گفتمان‌سازان بدانند!)

 

عبور از 4 گردنه تا رسیدن به فرهنگ عاشورایی و تمدن اصیل اسلامی لازم به نظر می‌رسد:

 

گام اول: حرکت فردی

گام دوم:خروج از فردیت و آغاز حرکت تیمی از طریق تشکیل گروه‌های خودجوش مطالعاتی- پژوهشی و امثال آن

گام سوم:ایجاد جریان از طریق گفتمان‌سازی این حرکت (برای فهم و تحقق این مهم باید با فنون جریان‌سازی و ایجاد گفتمان آشنا بود )

گام چهارم: تحقق فرهنگ عاشورایی در سطح جامعه از برکت تشکیلات عاشورایی

 

با توجه به ضرورت جریان‌سازی و گفتمان‌سازی به پیوست جزوه‌ای تقدیم می‌گردد. (دریافت جزوه)

دو ویژگی تئوری‌های حسینی

کلنا سفن النجاه ولکن سفینه الحسین اوسع و اسرع

ایده‌ای برای دیدن  دیگرگونه روایات از منظر علوم انسانی

 در این بیان که کشتی امام حسین به نسبت کشتی‌های نجات‌بخش دیگر دو ویژگی ممتاز دارد: وسیع‌تر است و سریع‌تر.

1.اگر اوسع است: پس به همان نسبت، نظریاتی هم که از این آستان نشأت می‌گیرد و هدایت‌بخش و راهگشاست، "فراگیرتر" و "جهانشمول"تر است و انسان‌های بیشتری را در بر می‌گیرد.

2.اگر اسرع است: پس به همان نسبت، نظریاتی که متصل و مربوط به این عرصه شود، "سریع‌تر" و "روان‌تر" نتیجه می‌دهد و در عالم وجود انسان‌ها "کاراتر و اثر بخش‌تر" است.

ایده‌ای برای پژوهش: بررسی نامه‌های امام حسین علیه‌السلام در مسیر کربلا

برای مشتاقانی که در تحقیقات، پژوهش‌ها و پایان‌نامه‌هایشان سراغ از عاشورا می‌گیرند و موضوعاتشان بهانه کربلا:

موضوعی که در پایان‌نامه  مقطع کارشناسی ارشد، توفیق مطالعات و تحقیقات شد "گفتگوهای  امام حسین علیه‌السلام در مسیر کربلا" بود در حوزه و وادی مدیریت رفتارسازمانی، مبحث رهبری (از طریق گفتگو)...(گزارشی از پایان‌نامه و آیین دفاع)

در همین عرصه می‌توان این بار "نامه‌های امام حسین" را با همین رویکرد بررسی کرد و حتی هزاران رهیافت دیگر و مسأله دیگر را با این حوزه طرح نمود.

در ادامه برای آشنایی و ایجاد علاقه فهرست نامه‌های امام خواهد آمد...

 

موضوع: نامه های امام حسین(علیه السلام)
برگرفته از کتاب نامه های امام حسین(ع)، ۱۳۹۱
کاری از پژوهشگران مؤسسه ی فرهنگی هنری فرهنگ عاشورا-دزفول
زیر نظر دکتر محمد رضا سنگری
مقدمه
تنها خطبه ها، گفت و گوها و مناجات های معصومین:نیست که انسان سازترین و پایاترین و پویاترین آموزه ها را در خویش دارند که نامه ها، فرهنگ نامه ی اندیشه ی آن بزرگوارانند همان گونه که نامه های نهج البلاغه گنجینه ی گران سنگ معارف علوی به شمار می آیند.
نامه های اباعبدالله الحسین(ع)، آیینه ی تابناک منش و بینش و جلوه گاه سلوک سیاسی، فرهنگی، دینی و مواضع روشنگرانه ی آن امام عظیم و عزیزند؛ نامه هایی که با چند شاخصه از دیگر نامه ها ممتاز می شوند:

 

بعضی روضه‌های امام حسین را فقط مدیران می‌فهمند

سپاس از اساتیدی که فهم دیگرگونه‌ای از روضه‌ها را به ما آموختند:حجت‌الاسلام پناهیان، دکتر رضاییان، دکتر سنگری ...

ما ارتباط امام حسین و حضرت زینب را با خود شبیه‌سازی کرده و گوشه‌ای از آن را می‌فهمیم: ارتباط برادر و خواهر.

اما چه کسی می‌فهمد امام حسین برای حضرت مسلم چقدر زجر کشید؟

چه کسی می‌فهمد امام حسین بالای سر حبیب‌بن‌مظاهر چه کشید؟ (حرفی که برای علی‌اصغرش زد در رثای حبیب گفت. اما کسی برای حبیب این‌طور گریه نمی‌کند.)

اگر کسی رئیس باشد (مثل امام حسین) و نماینده‌ای بفرستد می‌فهمد عُلقه رئیس به نماینده‌اش چقدر است، آن وقت روضه مسلم را می‌فهمد و این که چرا امام با شنیدن خبر شهادت مسلم فرمود: لاخیر فی العیش بعد هؤلاء... (ما که روضه مسلم نمی‌خوانیم، روضه دوطفلان مسلم را می‌خوانیم)

ما این‌قدر سیاسی نیستیم تا روضه حبیب را بفهمیم و الا برای رفتن حبیب ما هم مثل امام حسین شکسته می‌شدیم: (لما وقع حبیب علی الازض بان الانکسار فی وجه الحسین)

ما برای بریر نمی‌توانیم خوب گریه کنیم چون نمی‌فهمیم 50 سال با وضوی نماز عشا نماز صبح خواندن یعنی چه.

 

حسین جان! دستت درد نکند!

لااقل زن و بچه‌ات را به کربلا آوردی تا راحت‌تر بتوانیم گریه کنیم، چون همه زن و بچه دارند.

 

 

با فهم بعضی شبکه‌های ارتباطی ، بعضی روضه‌ها را می‌فهمیم:

o        برادر و خواهر(روضه وداع امام حسین و حضرت زینب)

o        پدر و پسر(روضه امام حسین و علی‌اکبر)

o        مادر و پسر(روضه رباب و علی‌اصغر)

o        برادر و برادر(روضه حضرت عباس)

o        ...

اما در شبکه ارتباطی رهبر و پیروان تا به‌حال روضه‌های کربلا را نشنیده‌ایم.

بعضی روضه‌های امام حسین را فقط مدیران می‌فهمند، باید این شبکه ارتباطی را فهمید تا عمق بعضی روضه‌ها درک شود. برای فهم بعضی روضه‌ها باید مدیر بود...

 

مرثیه‌ای که ویژه مدیران است. (مشاهده خبر)

مابعدالتحریر:

تدبر در کربلا، روشی در عاشوراپژوهی

به بهانه روایت مصور عاشورا

اگر قرآن بهتر قانون هستی است و کربلا بهترین اجرای آن قانون، و از سویی اگر حسین علیه‌السلام عِدل و همتای قرآن است و قرآن نیز عِدل و همتای حسین علیه‌السلام، پس می‌توان از روش شناخت یکی برای فهم دیگری الهام گرفت.

باید نحوه مواجهه خود با کربلا -و اصلا تاریخ- را همانند مواجهه با قرآن دید، آن‌چنان که امام سجاد غزوات حضرت رسول را آن‌گونه می‌دید. (کنا نعلم مغازی‏ النبی‏ و سرایاه‏ کما نعلم السورة من القرآن‏(مکاتیب الرسول صلى الله علیه وآله، ج‏1، ص: 644)) باید در کربلا تدبر کرد.

قرآن با کسی سخن نخواهد گفت و نشانه‌هایش را برای هرکسی آشکار نخواهد کرد مگر کسانی که اهل سؤال باشند، یوسف قرآن که احسن القصص قرآن است شاهدی بر این مدعاست (...آیاتٌ لِلسَّائِلِینَ(یوسف/7)) و اگر کسی اهل سؤال شد قرآن او را رد نخواهد کرد (وَأَمَّا السَّائِلَ فَلَا تَنْهَرْ(الضحی/10))

رویکرد "مسأله محور" راز دیدار داستان‌های کربلاست. در این مجال می‌توان از یک تاریخ و جغرافیا بی‌شمار موضوع دید و با هزاران مسأله و به دنبالش هزاران پاسخ، هزاران سخن تازه و بکر را روایت کرد. روایت مصور عاشورا به دنبال این گمشده است. (مشاهده خبر) 

از این منظر است که از یک سری اسلایدهای ثابت تاریخی (برای دریافت فایل روایت مصور عاشورا- ویرایش اول این‌جا کلیک کنید.) موضوعاتی کاربردی و امروزی خلق خواهد شد، موضوعاتی برای زائرانی که تشنه زلال معرفتی از کربلا هستند.

در این بستر و زمینه و با عنایت به این روش است که می‌توان یک روز از سبک زندگی حسینی گفت، و روزی دیگر از جلوه‌های باور در کربلا، یا اثر کلام در جریان کربلا دید یا درمانی برای یأس و تقویت امید یافت. از انسان کامل گفت، نردبان آسمان در کم‌تر از 10 روز را روایت کرد. کربلا جاری یاد خدا را طرح کرد. داستان سیاهی لشکر، عاقبت به خیری، جلوه های پویایی در کربلا، عاشورا و ظهور و... را به تماشا نشست.(برای مشاهده برخی از موضوعات طرح شده این‌جا کلیک کنید.)

این‌گونه جغرافیای تخصصی کربلا در بردار تاریخ، سراسر درس و نکته و عبرت خواهد شد.