شکر در چای؛ تمثیلی برای جامعۀ ایمانی!

برگرفته از «چای روضه‌دم»، مروری بر آموزه‌های هیئت طراز انقلاب با طعم چای روضه امام حسین

 

باید در جمع حل شد، آن‌چنان که مقتدای‌مان از تشکل‌ها می‌خواهد:

«یک کار تشکیلاتی، یک کار جمعی خصوصیتش این است که فرد باید خودش را در جمع حل کند، گم کند؛ که این گم‌کردن عین بازیافتن به نحو درست است. چیزی کم نمی‌شود از آدم، چیزها افزوده می‌شود. من مثال می‌زنم به آن لیوان آبی که داخل آن یک حبه قند را شما می‌اندازید. این یک حبه قند چیز مشخصی است. به قدر خودش شیرینی دارد. وقتی در (لیوان آب) انداختی، تمام است؛ یعنی یک دانه از این ذرات ریزی که زیر دندان می‌آمد و صدا می‌کرد و خودش را نشان می‌داد که هان! منم؛ یک دانه از این‌ها باقی نمی‌ماند، تمام حل می‌شود در آب.

در آن‌جایی که قبل از آن یا بعد از آن، 10 حبه قند دیگر هم حل شده؛ اما به نظر شما از این حبه قند یک ذره‌اش از بین رفت؟ هیچ‌چیز از آن از بین نرفته است. این قند یک ذره کم نشد، بلکه یک خرده به آن زیاد شد؛ زیرا آن مقدار شیرینی که در این قند بود، آمیخته شد با شیرینی‌های دیگری که در قندهای دیگر بود و در تمام اجزای این آب حل شد، سرایت پیدا کرد، چیزی هم از آن کم نشده، اما آن تشخص خودش را از دست داده، آن فردیت خودش را از دست داده، یک تشکیلات باید این‌جور باشد. شکل کامل یک تشکیلات درست، این‌جوری است که باید فرد در جمع حل بشود. این شکل درست تشکیلات است.

...این ارتباط صمیمانه و توأم با صفا، نتیجتاً سعی ایجاد می‌کند؛ یعنی موجباتی را فراهم می‌کند که حل‌شدن در جمع برایمان آسان شود. آن درشتی‌ها و ناهنجاری‌ها و اصطکاک‌هایی که لازمۀ خودمحوری است، آن‌ها از بین برود... به‌این‌ترتیب است که روابط برادرانه و دوستانه هر چقدر بیش‌تر می‌شود و بالأخره به این ترتیب است که این قندهای شیرین عزیز در لیوان یک تشکیلات حل می‌شوند و به معنای واقعی کلمه یک شربت حیات‌بخش و لذت‌بخش و مفیدی را تشکیل می‌دهند.» (جهاد فرهنگی در بیان رهبر معظم انقلاب، صفحۀ 218)

***

شکرِ چای هیئت امام حسین هم سرشار از ایده‌های تشکیلاتی است. این حکایت دانه‌های قند و شکرش بود و پیام‌هایش! شکرِ چای هیئتش اگر این‌طور است، خودش چه محشری است؟!

 امام حسین همۀ شئونش ذوابعاد است و ژرف؛ فردی، اجتماعی، خانوادگی، سیاسی، فرهنگی، تشکیلاتی و...

کسانی که این‌ها را نفهمیده‌اند از امام حسین، چه فهمیده‌ا‌ند؟!

«مسابقه خوردنی‌تر شدن از عسل!» در «چای روضه‌دم»

مروری متفاوت بر آموزه‌های هیئتی با طعم چای روضه امام حسین

چای هم یک موجود است و در عالم، موجودات سرشار از درک و شعورند، چه برسد به پدیده‌هایی که به محضر هیئت ارباب مشرف می‌شوند.

چای روضه، چایی که هرمِ گرمِ نفسِ روضه به آن خورده باشد نیز از این قانون مستثنا نیست. اشیا با استماع روضه نور می‌گیرند، روح می‌گیرند و به ملکوت راه می‌یابند؛ رتبه‌رتبه سیر مقامات می‌کنند و آسمانی‌تر می‌شوند. دستگاه امام حسین بهانۀ عرفان است و تا کرانۀ «نَفَسُ‏ الْمَهْمُومِ‏ لَنَا الْمُغْتَمِّ لِظُلْمِنَا تَسْبِیحٌ‏، وَ هَمُّهُ لِأَمْرِنَا عِبَادَة»[1] خود را در دسترس همه قرار داده است. سخن از «نفس‏ کسى که براى مهموم‏ است و از ستمى که بر ما شده غمناک است، تسبیح‏ است و توجه او به امر ما عبادت است‏» که این‌طور باب عبادت را گسترانده است و اشیا را به سر سفره «وَإِنْ مِنْ شَیءٍ إِلَّا یسَبِّحُ بِحَمْدِهِ» نشانده است؛ هرچند «وَلَکِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ».[2] از این‌رو چای هم به‌واسطۀ حضورش در این جمع، بعد از استماع روضه‌ای که او هم به پای آن گریسته و در آن گرماگرمش نفسی زده است، مرتبه‌ای از معرفت یافته است.

او را هم باید مستمعی مانند دیگر مستمعان تصور کرد، چراکه کربلا از جن و ملک تا عرش و فرش نوحه‌گر و گریه‌کن دارد... با او در نوکری باید رقابت کرد به حکم «وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولَئِکَ الْمُقَرَّبُونَ»[3]

بیایید با چای روضه مسابقۀ خادمی برگزار کنیم! هرکس کارش را بهتر انجام دهد، در میدان کربلا که عاقبتش درک نگاه «احلی من العسل» است، هرکس خوشمزه‌تر بود خورده شود! چراکه شیعه خوردنی است! «إِنَّمَا أَنْتُمْ فِی النَّاسِ‏ کَالنَّحْلِ فِی الطَّیْرِ لَوْ أَنَّ الطَّیْرَ تَعْلَمُ مَا فِی جَوْفِ‏ النَّحْلِ مَا بَقِیَ فِیهَا شَیْ‏ءٌ إِلَّا أَکَلَتْهُ وَ لَوْ أَنَّ النَّاسَ عَلِمُوا مَا فِی أَجْوَافِکُمْ أَنَّکُمْ تُحِبُّونَّا أَهْلَ الْبَیْتَ لَأَکَلُوکُمْ‏ بِأَلْسِنَتِهِم‏»[4] شیعۀ ما مانند زنبور عسل‏اند، اگر بدانند آن‌چه را در اندرون ایشان است، هرآینه بخورند ایشان را. مراد از «ما» آن حضرت و باقى ائمۀ طاهرین است صلوات اللّه و سلامه علیهم أجمعین و مراد از «شیعۀ ایشان» پیروان ایشان است و جمعى که اعتقاد به امامت ایشان داشته باشند و مراد این است که: ایشان مانند زنبور عسل‏اند و چنان‌که در جوف آن عسل است در کمال حلاوت و لذت، در جوف ایشان نیز دوستى ما و اعتقاد به ماست که مانند عسل در کمال شیرینى و لذت است و این از قبیل تشبیه معقول به محسوس است که شایع است و «اگر بدانند» یعنى اگر مردم دیگر بدانند آن‌چه را در جوف ایشان است و مطلع شوند بر مرتبۀ حلاوت و لذت آن، هرآینه بخورند ایشان را؛ یعنى درست فرو برند تا این‌که آن‌چه در جوف ایشان باشد، در جوف آن‌ها آید و قرار گیرد.[5] و این است بیان «شِیعَتُنَا کَالنّحلِ‏ لَو عَرَفُوا مَا فِى جَوفِهَا لَأَکَلُوهَا».

***

در مجالس «احلی من العسل»ش تو خوش‌مزه‌تر شدی یا...؟!

مطالب مرتبط:

دمابان و چای روضه‌دم

چای روضۀ شما چه مزه‌ای می‌دهد؟!

---

[1]. الکافی، جلد ‏3، صفحۀ 572.

[2]. إسراء، آیۀ 44.

[3]. واقعه، آیۀ 10-11.

[4]. بحارالأنوار، جلد ‏72، صفحۀ 398.

[5]. شرح آقا جمال خوانسارى بر غررالحکم و درر الکلم، جلد ‏4، صفحۀ 190.

دمابان و چای روضه‌دم

چای درست کردن یک مسئله است، آن را در طول مراسم هیئت برای مستمع آماده نگه‌داشتن، مسئله‌ای دیگر؛ به عبارت دیگر، چای لبْ‌سوز دم کردن مهم است، اما مهم‌تر از آن، گرم نگه‌داشتن چای است -به پشت‌گرمی بزم آتشین حسین- و این در خودْ پیامی انقلابی نیز همراه دارد؛ انقلاب‌کردن یک چیز است، اما انقلابی‌ماندن چیز دیگر!

و این‌ها همه درس‌هایی است که «دمابان» (معادل فارسی «فلاسک!) به ما می‌دهد. در هیئت‌های قدیمی پای سماور و قوری بیش‌تر دیده می‌شد، اما امروزه سماور و قوری را بازنشسته کرده‌اند و بیش‌تر «دمابان» را زیارت می‌کنیم و «دم‌آور» را. دم‌آور، نوعی چای‌ساز برقی است از خانوادۀ محترم «دماپا» (ترموستات). به حکم آن‌که «هرکسی پنج‌روزه نوبت اوست» و این سخن تلنگری است برای التماس بیش‌تر برای دوام نوکری؛ «وَ الدَّوَامَ‏ فِی الِاتِّصَالِ‏ بِخِدْمَتِک‏»

همه دیدند که ضریح قدیمی چقدر محترمانه دانش‌آموختۀ کلاس عاشورا شد و یکی دیگر به جای او آمد. کاش حضرت حسین ما را زود دانش‌آموخته‌ نکند! (که این حقیقت در کتاب «ضریح قدیمی» به تفصیل آمد.)

«من از آن روز که در بند تو ام آزادم» (حافظ)

حسین جان ما را دور نینداز!

(برگرفته از «چای روضه‌دم»، مروری بر آموزه‌های هیئت طراز انقلاب با طعم چای روضه امام حسین)

مطلب مرتبط: چای روضۀ شما چه مزه‌ای می‌دهد؟!