یادمان باشد در محرم برای «امام» حسین عزاداری میکنیم؛ امام! امام یعنی پیشوا، اسوه، سرمشق، الگو.
امامی که برای همه شئون زندگی ما امام است و قابل الگوگیری.
اگر برنامه‌های ایشان را در مورد نیازها و مسائل جاری زندگی امروز نمی‌دانیم تلاش کنیم در این محرم بخشی از پاسخ‌های عاشوراییش را به دست بیاوریم.
یقین داریم گفتمان عاشورا سکه رایج آخرالزمان خواهد بود.
یقین داریم حتا اگر امام زمان هم باشی -با آن همه شکوه و هیمنه- بدون دست‌گیری عاشورا، اتفاقِ فتحِ نهایی ناممکن و ناشدنی است.
یقین داریم که قلب آخرالزمان، قلب ظهور، قلب رجعت و حتی قلب قیامت، «امام حسین» است، برای همین مرکز همه کارهای‌مان را عاشورا و کربلایش گذاشته‌ایم.
نکته‌ای که در مورد عاشورا نباید فراموش کرد این است که روزگاری امام حسین برای بیان معارف خویش اقدام کرد ولی جهان سخن او را نشنید؛ امام برای بیان این معارف هزینه سنگینی را پرداخت که همان وقایع سخت و دردناک عاشورا است.
امروز جهان به پاس هزینه سنگینی که روزگاری امام حسین برای بیانش پرداخت کرد، سخن حسین را سراپاگوش است. امروز نوبت پیروان راه حسین است که حرف‌های او را بیان کنند؛ البته در کمال سهولت. روزگاری امام برای بیان آن معارف «چوب»ش را خورد تا جهان امروز بتواند «نان»ش را بخورد! امروز در سهل‌ترین شرایط بدون آن هزینه‌های عظیم میتوان از کربلا گفت و اثر دید. کم‌کاری در این شرایط به هیچ وجه پذیرفتنی نیست.
در آستانه محرم جا دارد از خود بپرسیم: ما کی و کجا با امام حسین زندگی کرده‌ایم؟
...و کاش با امام حسین آنچنان زندگی کنیم که جزو اصحاب ایشان حساب شویم...
***
شاید برای درک این احساس و فارغ از همه شعارها باید به این پرسش پاسخ داد که: «امام حسین کجای زندگی ماست؟»
با امام حسین زندگی کن تا لذت زندگی را بچشی آنچنان که اصحاب چشیدند...
دعوتی برای خوانش مجدد نظرات و اندیشه‌های عاشورایی امامین انقلاب
چنانچه در اثر «روضه‌های ناشناخته کربلا» (نخستین مقتل مدیریتی) بیان شد، ما ارتباط امام حسین و حضرت زینب را با خود شبیه‌سازی کرده و گوشه‌ای از آن را در روضه‌ها می‌فهمیم؛ مانند ارتباط برادر و خواهری که برای برقراری ارتباط بهتر با روضه‌های امام حسین بهانه میکنیم. هم‌چنین مادران می‌توانند حس بچه مریض روی دست داشتن را احساس کنند تا با حضرت رباب هم‌درد شوند و روضه علی‌اصغر را بهتر بفهمند.
اما عاشورا روضه‌های مهم دیگری نیز دارد؛ چه کسی می‌فهمد حس امام حسین علیه‌السلام را در از دست دادن یاران؟ یاوری فداکار مثل مسلم‌بن‌عقیل را؟ چه کسی می‌فهمد امام حسین بالای سر حبیب‌بن‌مظاهر چه کشید؟ (چه چیز باعث شد امام جمله‌ای را که برای یاور پیرمرد خود حبیب‌بن‌مظاهر به کار برد، برای طفل شیرخوارش علی‌اصغر نیز به کار برد؟)
اگر کسی رئیس باشد (مثل امام حسین) و نماینده‌ای بفرستد، می‌فهمد عُلقه رئیس به نماینده‌اش چه‌قدر است، آن وقت روضه مسلم را می‌فهمد و این که چرا امام با شنیدن خبر شهادت مسلم فرمود: پس از این‌چنین اصحابی خیرى در زندگى نیست. لاخیر فی العیش بعد هؤلاء...
حسین جان ممنونیم! لااقل زن و بچه‌ات را به کربلا آوردی تا راحت‌تر بتوانیم گریه کنیم، چون همه زن و بچه دارند...
با فهم بعضی شبکه‌های ارتباطی، بعضی روضه‌ها را می‌فهمیم:
· برادر و خواهر (روضه وداع امام حسین و حضرت زینب)
· پدر و پسر (روضه امام حسین و علی‌اکبر)
· مادر و پسر (روضه حضرت رباب و علی‌اصغر)
· برادر و برادر (روضه حضرت عباس)
اما در شبکه ارتباطی رهبر و پیروان و یا امام و امت تا به‌حال روضه‌های کربلا را نشنیده‌ایم! شبه ارتباطی که مهم‌ترین مسأله عاشورا است و اصلا مابقی روضه‌ها در مدار آن محقق می‌شود. باید این شبکه ارتباطی را فهمید تا عمق بعضی روضه‌ها درک شود.
***
همان‌طور که باید پدر باشی تا روضه‌های پدرانه را بهتر متوجه شوی؛ باید ولیّ جامعه باشی تا غم‌های اصلی ولیّ جامعه را بفهمی و لمس کنی... روضه حضرت علی‌اکبر را پدرها می‌فهمند؛ روضه‌های اصلی و مسأله‌های محوری جامعه را امام جامعه بهتر می‌فهمد!
به همین حساب برای فهم گفتمان ولیّ جامعه نیاز به عاشورا شدیدا احساس می‌شود؛ آن هم با این تقریر که گذشت...
در آن حالت حتی برای فهم بهتر امام حسین باید رفت سراغ ولیّ جامعه و نیز سراغ تحلیل‌های عالمانه او از این ماجرا بود.
معارف کربلا صرفا به داده‌های علمی شما نمی‌افزاید؛ بلکه حرکت را هم به دنبال دارد؛ چرا که دل را هم به خود گره می‌زند و پای روضه‌های خودش، همه بخش‌های عالم وجود را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
کربلا همراهی توأمان «عقل» و «قلب» است و از جمع این دو عنصر، «حرکت» حاصل می‌شود. رهاورد معارف کربلا «اقدام و عمل» است و ویژگی کربلا همین آمیزه علم و عمل است و «روضه» راز نگفتنی این معادله است.
تأملی برای فعالین عرصه‌های تربیتی-فرهنگی
پر جاذبه‌ترین بخش دین عاشورا است و محبوب ترین چهره عالم امام حسین است. با این چهره محبوب و وجیه میتوان سخت‌ترین کارها را به آسانی انجام داد؛ چرا که همه از او می‌پذیریند.
تنها زحمتی که هست این است که باید نسبت مباحث دین و اصول انقلاب را با عاشورا مشخص کرد؛ مابقی راه با امام خسین است!
باید کار کرد...
«ابتدای کربلا مدینه نیست، ابتدای کربلا غدیر بود
ابرهای خون‌فشان کربلا، اشک‌های حضرت امیر بود»[1]
کاش برای حضرتش بتوانیم کاری کنیم، نه در حد نوشتن کتاب الغدیر!
کتابی که به تعبیر خود علامه امینی:
«من برای نوشتن الغدیر 10 هزار کتاب را (که ممکن است هر کتاب در چندین مجلد باشد) از بای بسم‌الله تا تای تمت) خوانده‌ام و به 100 هزار کتاب مراجعات مکرر داشته‌ام.» {تذکری برای جهاد علمی طلبه-دانشجوها}
کاش برای حضرتش بتوانیم کاری کنیم، نه در حد «نوشتن» الغدیر، بلکه لااقل در حد «خواندن» این اثر!
***
«حسین اگر پسر توست با اشاره او
سیاه‌پوش عزای محرم است زمین»[2]
مطلب مرتبط:
تا مدتها فکر میکردم عاشورا حماسه «شخص» امام حسین است؛ بعدها که با حکایت‌های شگفت اصحاب و تشکلات منسجم و بی‌بدیل آنها آشناتر شدم فهمیدم که این حماسه مجموعه امام و اصحاب عاشورایی ایشان است؛ الگوی رهبر و پیروان (و امام و امت)
اما مدتی است با تماشای جلوه‌های تربیتی عاشورا در خانواده‌های کربلایی، نگاهی تازه‌تر و کرانه ناپیدایی چشم‌نوازی میکند:
کربلا فراتر از حماسه «شخص» امام و «اصحاب» ایشان، حماسه «خانواده» ایشان و اهالی عاشورا هم هست و این آغاز درنگ‌هایی در وادی «تربیت در افق کربلا» خواهد بود...
پیشنهادی برای چشاندن طعم خوش اصحاب در جاری زندگی
در سفر کربلای عرفه امسال (1395) در لابلای مباحث طرح شده از زیارت شهدای ناحیه مقدسه اشارتی گذشت؛ زیارتی به سنه 252 ه.ق. منسوب به امام هادی که در آن به اسم و رسم تک تک شهدا اشاره شده است.
به ذوق سلیم و قریحه سرشار زوار که در همین مجال، جای تقدیر دوباره دارد، بسته شکلاتی به همراه سلام به یکی از این شهدا کار شد! تا بنا به اصل تداعی در روانشناسی، شیرینی ملموس و محسوس شکلات با حلاوت «احلی من العسل»ی معقول اصحاب گره بخورد و ذائقه جانها را با آن شیرینی آشناتر کند.
برای ایجاد انگیزه در کنار هر «سلام»، «سؤال»ی تلنگرگونه هم کار شده بود که نوید یک حرکت عاشورایی برای مخاطب باشد؛ مثلا:
«چقدر در مورد این شهید مطالعه داشتی؟!»، «کدام ویژگی این شهید باعث شد در کربلا باشد؟»، راستی واقعا اصحاب کیستند که این گونه قرب و منزلت یافتند؟»، «عاشورا خوانان تاریخ بلافاصله بعد از سلام بر امام به این یاران سلام میدهند»، «به نظرت کدام ویژگی این شهید باعث شد در بین یاران امام باشد؟»، «چقدر برای همراهی و معیت با امام عاشورایی خودت آماده‌ای؟!»، «این شهید در کربلا چگونه امام خود را یاری کرد؟»، «5 دقیقه از این شهید برایمان تعریف کن و نسبتش را با امروز مشخص کن!»، «تا حالا شده خودت را مثل شهدای کربلا در یاری امامت دیده باشی؟!» و... (این فهرست سؤالات انگیزشی با تکمیل و نقویت شما بهتر و زیباتر هم خواهد شد! بسم الله! شما هم نکته و یا سؤالی به این مجموعه در نظرات بیفزایید!)
***
و این شکلات بهانه ای بود برای از کربلا دانستن و بیشتر دانستن!
سوغاتی ویژه برای کربلا و نه اصلا برای هر کسی که میخواهد برای امامش یک کار ویژه کند!
جا دارد از خودمان سؤال کنیم: ما کی و کجا با امام حسین زندگی میکنیم؟ کاش با امام حسین آنچنان زندگی کنیم که جزو اصحاب ایشان حساب شویم...
ما بعدالتحریر:
یک
در دو سفر دیگر عتبات هم بنا به رخصت و فرصتی که بود از دل این زیارت شاخص‌ها و مؤلفه‌های الگوی پیشرفت استخراج شد. (ر.ک اثر: مبانی مدیریت عاشورایی؛ روش‌شناسی و رویکردها، از همین قلم)
دو
متن این زیارت در ادامه می‌آید تا کمک و مددی باشد برای کسانی که برای چشاندن طعم شیرین اصحاب به دیگران، به دنبال ایده‌ها و پیشنهادها و قالب‌های نو و ابتکاری می‌گردند...
بسم الله!
