مسئولیت حضور: درسی از جنس مسئولیت‌پذیری
بی‌تفاوتی ممنوع حتی در دیدن و شنیدن!
سه نمونه (موردکاوی) عجیب در کربلا (الهام‌بخش در بحث نقش‌ها و نیز جایگاه تشکیلاتی حضور فرد):
نمونه اول: چرا بر سیاهى لشکرشان افزودى؟ (داستانی از عطاء بن ابى رباح [مفتى اهل مکّه، وفات یافته سال 114 ه. ق] مىگوید: مردی را دیدم کور شده بود، او در سپاه عمر سعد در کربلا حضور داشت، از او پرسیدم: «چرا چشمانت کور شده است؟» گفت: من در کربلا در روز عاشورا (در میان لشکر عمر سعد) حاضر بودم، ولى نه نیزه‌‌اى انداختم، و نه شمشیر زدم و نه تیرى افکندم...)
نمونه دوم و سوم: تماشا ممنوع! (داستان هرثمةبن سلیم و عبیدالله‌بن‌حر)
تبیین و توضیح:
نمونه اول: داستان سیاهی لشکر و مرد نابینا و نقش عجیب او در سپاه عمر‌سعد
چرا بر سیاهى لشکرشان افزودى؟
«ابن ریاح» در این مورد آورده است که: مدتى پس از شهادت سالار شایستگان مرد نابینایى را در جایى دیدم که ضمن گفتگو برایم روشن شد که در ریختن خون پاک حسین علیه السّلام همدست و همداستان سپاه بیداد اموى بوده است.
از او پرسیدم: چرا نابینا شده است؟
در پاسخ گفت: من در روز عاشورا و به هنگام شهادت حسین علیه السّلام در کربلا و در میان سپاه شوم اموى بودم، امّا نه شمشیرى زدم و نه تیرى افکندم و نه نیزه‌‌اى به سوى حسین و یارانش پرتاب کردم.
آن روز فراموش نشدنى به پایان رسید و من به خانهام بازگشتم و شامگاهى پس از خواندن نماز خوابیدم و در عالم خواب، دیدم که مردى به سوى من آمد و گفت: پیامبر خدا تو را خواسته است، زود باش خودت را معرفى کن! گفتم: شگفتا من و پیامبر خدا! مرا با آن حضرت چکار؟
او گریبان مرا گرفت و کشان کشان مرا نزد پیامبر برد.
هنگامى که نزد آن حضرت رسیدم، دیدم آن بزرگوار در پهن دشتى نشسته و آستین خود را بالا زده و سلاحى بر گرفته و فرشتهاى در همان حال در برابر او با شمشیرى آتشین ایستاده است.
خوب نگاه کردم، دیدم همان فرشته با همان شمشیر آتشین، نه تن از همراهان مرا که در کربلا با هم بودیم، یکى پس از دیگرى، هر کدام را با یک ضربت نابود ساخت و خود دیدم که به هر کدام، تنها یک شمشیر فرود مىآورد و با همان ضربت سراپایشان از آتش شعلهور مىشد! ترس و دلهره سراپایم را گرفت و در همان حال به حضور پیامبر رفتم و در برابر آن حضرت بر دو زانو نشستم و گفتم: سلام بر تو اى پیامبر خدا! آن حضرت پاسخ مرا نداد و مدتى به من نگاه کرد! آن گاه سر برداشت و به من فرمود: تو از کسانى هستى که حرمت خاندان مرا شکسته و فرزندانم را کشتى و حق مرا رعایت نکردى. «یا عبد اللَّه! انتهکت حرمتى و قتلت عترتى و لم ترع حقّى.»
گفتم: اى پیامبر! به خداى سوگند که من نه شمشیرى زدم و نه نیزه‌‌اى افکندم و نه تیرى نشانه رفتم؛ من در ریختن خون فرزندانت دست نداشتم و سپاه جنایتکار اموى را یارى نکردم.
پیامبر فرمود:«صدقت، و لکنّک کثّرت السّواد.»
درست مىگویى، امّا بر سیاهى لشکر ظالمان و استبدادگران افزودى؛ چرا چنین کردى؟ نزدیک بیا! بناگزیر نزدیک رفتم و دیدم طشتى پر از خون در آنجا بود، و آن حضرت به من فرمود: این خون فرزندم حسین علیه السّلام است؛ و آن گاه از همان خون، ذرهاى بر چشم من کشید و من از خواب بیدار شدم و دریافتم که کور شدهام و دیگر نه چیزى را مىبینم و نه جایى را!( در سوگ امیر آزادى ( ترجمه مثیر الأحزان )، ص: 280)
عبارت مقتل:
وَ رَوَى ابْنُ رِیَاحٍ قَالَ لَقِیتُ رَجُلًا أَعْمَى قَدْ حَضَرَ قَتْلَ الْحُسَیْنِ ع فَسُئِلَ عَنْ ذَهَابِ بَصَرِهِ قَالَ کُنْتُ عَاشِرَ عَشَرَةٍ غَیْرَ أَنِّی لَمْ أَضْرِبْ وَ لَمْ أَرْمِ فَلَمَّا رَجَعْتُ إِلَى مَنْزِلِی وَ صَلَّیْتُ فَأَتَانِی آتٍ فِی مَنَامِی فَقَالَ أَجِبْ رَسُولَ اللَّهِ ص فَقُلْتُ مَا لِی وَ لَهُ فَأَخَذَنِی یَقُودُنِی إِلَیْهِ فَإِذَا هُوَ جَالِسٌ فِی صَحْرَاءَ حَاسِرٌ عَنْ ذِرَاعَیْهِ آخُذٌ بِحَرْبَةٍ وَ مَلَکٌ قَائِمٌ بَیْنَ یَدَیْهِ وَ فِی یَدِهِ سَیْفٌ مِنْ نَارٍ فَقَتَلَ أَصْحَابِی فَکُلَّمَا ضَرَبَ ضَرْبَةً الْتَهَبَتْ أَنْفُسُهُمْ نَاراً.
فَدَنَوْتُ وَ جَثَوْتُ بَیْنَ یَدَیْهِ وَ قُلْتُ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَلَمْ یَرُدَّ عَلَیَّ وَ مَکَثَ طَوِیلًا ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ وَ قَالَ یَا عَبْدَ اللَّهِ انْتَهَکْتَ حُرْمَتِی وَ قَتَلْتَ عِتْرَتِی وَ لَمْ تَرْعَ حَقِّی فَقُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ اللَّهِ مَا ضَرَبْتُ بِسَیْفٍ وَ لَا طَعَنْتُ بِرُمْحٍ وَ لَا رَمَیْتُ بِسَهْمٍ قَالَ صَدَقْتَ وَ لَکِنَّکَ کَثَّرْتَ السَّوَادَ ادْنُ مِنِّی فَدَنَوْتُ فَإِذَا طَشْتٌ مَمْلُوءٌ دَماً فَقَالَ هَذَا دَمُ وَلَدِیَ الْحُسَیْنِ فَکَحَّلَنِی مِنْهُ فَانْتَبَهْتُ لَا أَرَى شَیْئا (مثیر الأحزان، ص: 80)
نمونه دوم: هرثمة و داستان واعیة شنوی (تماشا ممنوع!)
راوى گوید: مصعب بن سلام مرا حدیث کرد که ابو حیّان تمیمى، از ابى عبیده، از هرثمة بن سلیم گفت:
براى پیکار صفّین، همراه على بن ابى طالب به جنگ بیرون شدیم، چون به کربلا فرود آمدیم بر ما نماز خواند و چون سلام داد قطعهاى از خاک آن زمین برابرش بر آمد، آن را بویید و سپس گفت: خوشا بر تو اى خاک پاک، گروهى از تو به محشر برآیند که بى حسابرسى به بهشت در آیند.
چون هرثمه از جنگ خود نزد همسرش، جرداء دختر سمیر که از شیعیان على بود بازگشت به زنش گفت: آیا سخنى شگفت از دوستت، ابو الحسن برایت بگویم؟ چون به کربلا فرود آمدیم قطعهاى از خاک آن خطّه برابرش بر آمد، آن را بویید و گفت: «خوشا بر تو اى خاک پاک، گروهى از تو به محشر بر آیند که بى حسابرسى به بهشت در آیند.» او این علم غیب را از کجا یافته؟ همسرش گفت: اى مرد «از این بددلى» دست بدار، زیرا امیر مؤمنان جز حق نگفته است. (هرثمه) گوید: (چندى بعد) آنگاه که عبید اللّه بن زیاد نیرویى به پیکار با حسین بن على و یارانش فرستاد من نیز در زمره سواران اعزام شده بودم. وقتى به گروه حسین و یارانش نزدیک شدیم، من همان منزلگاهى را که با على در آن فرود آمده بودیم و قطعه خاکى را که برخاسته بود و گفتارى را که او گفته بود به یاد آوردم و باز شناختم. از این رو از ادامه همراهى (با آنان) نفرتى در خود احساس کردم و با اسب خود، روى به قرارگاه حسین نهادم تا خدمتش ایستادم و بر او سلام کردم و آنچه را در این منزلگاه از پدرش شنیده بودم به وى باز گفتم، حسین گفت: آیا تو اینک با مایى یا بر ضد ما؟ گفتم: اى پسر پیامبر خدا، نه با تویم و نه بر ضد تو.
زن و فرزند خود را باز نهادهام و بر (جان) آنان از (گزند) ابن زیاد بیم دارم.
حسین گفت: پس شتابان بگریز تا قتلگاه ما را در اینجا نبینى، سوگند بدان کس که جان محمد در دست قدرت اوست هیچ مردى نباشد که امروز ما را اینجا در قتلگاه ببیند و یاریمان ندهد جز آنکه خدایش به دوزخ افکند. گفت: از این رو من رو به راه نهادم و گریزان شتافتم تا قتلگاه او از دیدهام نهان شد. (پیکار صفین / ترجمه وقعة صفین، ص: 196)
عبارت مقتل:
قَالَ حَدَّثَنِی مُصْعَبُ بْنُ سَلَامٍ قَالَ أَبُو حَیَّانَ التَّمِیمِیُّ عَنْ أَبِی عُبَیْدَةَ عَنْ هَرْثَمَةَ بْنِ سُلَیْمٍ قَالَ:: غَزَوْنَا مَعَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ غَزْوَةَ صِفِّینَ فَلَمَّا نَزَلْنَا بِکَرْبَلَاءَ صَلَّى بِنَا صَلَاةً فَلَمَّا سَلَّمَ رَفَعَ إِلَیْهِ مِنْ تُرْبَتِهَا فَشَمَّهَا ثُمَّ قَالَ: «وَاهاً لَکِ أَیَّتُهَا التُّرْبَةُ لَیُحْشَرَنَّ مِنْکِ قَوْمٌ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ ... بِغَیْرِ حِسابٍ». فَلَمَّا رَجَعَ هَرْثَمَةُ مِنْ غَزْوَتِهِ إِلَى امْرَأَتِهِ وَ هِیَ جَرْدَاءُ بِنْتُ سَمِیرٍ وَ کَانَتْ شِیعَةً لِعَلِیٍّ فَقَالَ لَهَا زَوْجُهَا هَرْثَمَةُ أَ لَا أُعْجِبُکِ مِنْ صَدِیقِکِ أَبِی الْحَسَنِ لَمَّا نَزَلْنَا کَرْبَلَاءَ رَفَعَ إِلَیْهِ مِنْ تُرْبَتِهَا فَشَمَّهَا وَ قَالَ: «وَاهاً لَکِ یَا تُرْبَةُ لَیُحْشَرَنَّ مِنْکِ قَوْمٌ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ ... بِغَیْرِ حِسابٍ» وَ مَا عِلْمُهُ بِالْغَیْبِ فَقَالَتْ: دَعْنَا مِنْکَ أَیُّهَا الرَّجُلُ فَإِنَّ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ لَمْ یَقُلْ إِلَّا حَقّاً فَلَمَّا بَعَثَ عُبَیْدُ اللَّهِ بْنُ زِیَادٍ بِالْبَعْثِ الَّذِی بَعَثَهُ إِلَى الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ وَ أَصْحَابِهِ قَالَ: کُنْتُ فِیهِمْ فِی الْخَیْلِ الَّتِی بَعَثَ إِلَیْهِمْ فَلَمَّا انْتَهَیْتُ إِلَى الْقَوْمِ وَ حُسَیْنٍ وَ أَصْحَابِهِ عَرَفْتُ الْمَنْزِلَ الَّذِی نَزَلَ بِنَا عَلِیٌّ فِیهِ وَ الْبُقْعَةَ الَّتِی رَفَعَ إِلَیْهِ مِنْ تُرَابِهَا وَ الْقَوْلَ الَّذِی قَالَهُ فَکَرِهْتُ مَسِیرِی فَأَقْبَلْتُ عَلَى فَرَسِی حَتَّى وَقَفْتُ عَلَى الْحُسَیْنِ فَسَلَّمْتُ عَلَیْهِ وَ حَدَّثْتُهُ بِالَّذِی سَمِعْتُ مِنْ أَبِیهِ فِی هَذَا الْمَنْزِلِ فَقَالَ الْحُسَیْنُ: «مَعَنَا أَنْتَ أَوْ عَلَیْنَا؟» فَقُلْتُ: یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ:
لَا مَعَکَ وَ لَا عَلَیْکَ تَرَکْتُ أَهْلِی وَ وُلْدِی أَخَافُ عَلَیْهِمْ مِنِ ابْنِ زِیَادٍ فَقَالَ الْحُسَیْنُ فَوَلِّ هَرَباً حَتَّى لَا تَرَى لَنَا مَقْتَلًا فَوَ الَّذِی نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِیَدِهِ لَا یَرَى مَقْتَلَنَا الْیَوْمَ رَجُلٌ وَ لَا یُغِیثُنَا إِلَّا أَدْخَلَهُ اللَّهُ النَّارَ قَالَ فَأَقْبَلْتُ فِی الْأَرْضِ هَارِباً حَتَّى خَفِیَ عَلَیَّ مَقْتَلُه (وقعة صفین، النص، ص: 141)
نمونه سوم: ابن حر جعفی و داستان واعیه شنوی (تماشا ممنوع!)
پس ناگاه خیمه‌‌اى افراشته و نیزه‌‌اى کوبیده و شمشیرى آویزان و اسبى به آخور بسته شده دیدند. امام(ع) پرسید: این خیمه از کیست؟ گفتند: عبیدالله بن حر جعفى. امام(ع)، حجاج بن مسروق جعفى را نزد او فرستاد، حجاج به خیمه ابن حر درآمده و سلام کرد. او پاسخ داد و پرسید: پشت سرت کیست؟ حجاج گفت: خدا پشت سرم است، اى پسر حر! به خدا سوگند اگر پذیرا باشى، خدا کرامتى هدیه‌‌ات کرده است. گفت: آن چیست؟ گفت: این حسین بن على(ع) است که تو را به یارى خود فرا مى‌‌خواند. اگر پیشاپیش او [ با دشمنانش ] بستیزى، پاداش نیک مى‌‌برى و اگر بمیرى به فوز شهادت مى‌‌رسى. عبیدالله گفت: من از کوفه بیرون نشدم مگر از بیم آنکه حسین بن على(ع) به آنجا درآید و من آنجا باشم و یارى‌‌اش نکنم. در کوفه هیچ یک از پیروان و یاران نیست مگر آنکه به دنیا گرایش یافته است، مگر آن را که خدایش نگه داشته باشد. برو خدمت امام(ع) و از این خبر آگاهش کن. حجاج نزد امام(ع) آمده و ماجرا را عرض کرد. امام(ع) برخاست و با عده‌‌اى از یاران خود نزد عبیدالله رفت. چون وارد شد و سلام کرد، عبیدالله شتابان از صدر مجلس برخاست. امام(ع) نشست و حمد و ثناى خداوند بجاى آورد و فرمود: اما بعد: اى پسر حرّ ! همشهریان تو نامه‌‌ها به من نوشتند و گزارش کردند که بر یارى من هماهنگ‌‌اند و اینکه آماده اند در کنار من ایستاده با دشمنانم پیکار کنند و خواستند که من نزد آنان روم. اینک آمده‌‌ام و من اینان را پایدار بر عقیده‌‌شان نمى‌‌شناسم که هم ایشان بر کشتن پسر عمویم مسلم بن عقیل و یارانش کمک رساندند و نزد ابن زیاد که از من بیعت یزید (بن معاویه) را مى‌‌خواهد گرد آمدند. ب) و تو اى پسر حرّ ! بدان که خداوند در برابر گناهان روزهاى گذشته عمرت از تو بازخواست مى‌‌کند و من هم اکنون تو را به توبه‌‌اى فرا مى‌‌خوانم که همه گناهانت را بشوید. تو را فرا مى‌‌خوانم که ما خاندان پیامبر(ص) را یارى کنى. اگر حقّمان را دادند خدا را سپاس مى‌‌گوییم و پذیراییم و اگر آن را از ما باز داشته، ظالمانه بر ما چیره گشتند، باز تو را باکی نیست که تو در حقّ‌‌خواهى ما از یارانم بوده‌‌اى. ج)عبیدالله گفت: اى فرزند رسول خدا(ص) ! به خدا سوگند چنانچه در کوفه تو را یارانى بود که در رکابت پیکار کنند، من پایدارترین ایشان در برابر دشمنانت بودم. ولى من در کوفه دیدم که شیعیانت از ترس بنى‌‌امیه و شمشیرهایشان، از خانه بیرون نیامدند. تو را به خدا سوگند همراهى مرا با خود مخواه. من هر چه بتوانم تو را کمک مى‌‌کنم. اینک این اسب لگام‌‌دار من؛ به خدا بر آن از پى کسى نتاختم مگر آنکه آثار مرگ را بر او چشاندم و از پى‌‌ام نتاختند که مرا بر آن دریابند و نیز این شمشیر تقدیم شما که به هر چه زدم برید! امام(ع) فرمود: پسر حر! ما براى اسب و شمشیر تو نیامده‌‌ایم. آمده ایم یارى‌‌ات را بخواهیم. اکنون که از جان خود دریغ مى‌‌ورزى، هیچ نیازى به اموال تو نداریم. من آن نبوده‌‌ام که گمراهان را به یارى بگیرم. از رسول خدا(ص) شنیده‌‌ام که فرمود: هرکه استغاثه اهل بیت مرا بشنود و بر حق ایشان یارى‌‌شان نرساند خدا او را به رو در آتش افکند. پس امام(ع) برخاست و به کاروان خود برگشت.
سخنى با عبید الله بن حرّ جعفى-2
ابومخنف گوید: امام(ع) چون خیمه را دید پرسید: این خیمه از کیست؟ گفتند: عبیدالله بن حر جعفى. فرمود: او را نزد من بخوانید، کسى را فرستاد. چون نزد او آمد گفت: این حسین ابن على(ع) است که تو را مى‌‌خواند. عبیدالله گفت: انا لله و انا الیه راجعون، به خدا قسم من از کوفه بیرون نیامدم، مگر به سبب آنکه مبادا حسین(ع) به کوفه آید و من آنجا باشم. به خدا سوگند مى‌‌خواهم او را نبینم و او مرا نبیند. فرستادة امام(ع) برگشت و گفتار او را نقل کرد. امام(ع) خود برخاست و نزد او رفت و او را به قیام در رکاب خود فرا خواند. عبیدالله باز همان سخن را گفت. امام(ع) فرمود: اکنون که ما را یارى نمى‌‌کنى، از خدا بترس. مبادا با کسانى باشى که با ما در جنگند. به خدا سوگند هر که استغاثه مظلومانه ما را بشنود و ما را یارى نکند، هلاک خواهد شد. عبیدالله گفت: به خواست خدا هرگز چنین نخواهد شد. امام برخاست و به کاروان خود برگشت.
سخنى با عبید الله بن حرّ جعفى-3
الف) [ امام حسین(ع) ] به قصر بنی مُقاتل رسیدند و خیمة افراشته شخصی را دیدند که راه را بسته بود. به او فرمودند: میدانی گناهان زیادی داری؟ آیا عملی داری که گناهانت را از بین ببرد؟ عرض کرد: با چه [ میتوانم گناهانم را محو کنم ]؟ فرمودند: پسر دختر رسول خدا(ص) را یاری کن. ب) عرض کرد: اسب و شمشیر را به شما میبخشم و شما مرا از این کار معاف کن. فرمودند: اگر خودت را به ما نمیسپاری، ما احتیاجی به مالت نداریم. و این آیه را تلاوت فرمودند: ما گمراکنندگان را یاور خود نمیگیریم. سپس فرمودند: شنیدم که جدم(ص) میفرمودند: هر کس فریاد و استغاثه ما را بشنود و اجابت نکند، خداوند او را با صورت در آتش میافکند.
عبارات مقتل:
فإذًا هو بفسطاط مضروب، و رمح منصوب، و سیف معلق، و فرس واقف على مذود، فقال الحسین(ع): لِمَنْ هَذَا الْفُسْطَاطُ؟ فقیل: لرجل یقال له عبید الله بن الحر الجعفی. قال: فأرسل الحسین(ع) برجل من أصحابه یقال له الحجاج بن مسروق الجعفی. فأقبل حتى دخل علیه فی فسطاطه فسلم علیه، فرد علیه السّلام، ثم قال: ما وراءک؟ فقال الحجاج: و الله! ورائی یا ابن الحر! و الله! قد أهدى الله إلیک کرامة إن قبلتها! قال: و ما ذاک؟ فقال: هذا الحسین بن علی(ع) یدعوک إلى نصرته، فإن قاتلت بین یدیه أجرت، و إن مت فإنک استشهدت! فقال له عبید الله: و الله! ما خرجت من الکوفة إلا مخافة أن یدخلها الحسین بن علی(ع) و أنا فیها فلا أنصره، لأنه لیس فی الکوفة شیعة و لا أنصار إلا و قد مالوا إلى الدنیا إلا من عصم الله منهم، فارجع إلیه و خبره بذاک. فأقبل الحجاج إلى الحسین(ع) فخبره بذلک، فقام الحسین(ع) ثم صار إلیه فی جماعة من إخوانه، فلما دخل و سلم و ثب عبید الله بن الحر من صدر المجلس، و جلس الحسین، فحمد الله و أثنى علیه، ثم قال: اَمَّا بَعْدُ، یا ابْنَ الْحُرِّ! فَإِنَّ مِصْرَکُمْ هَذِهِ کَتَبُوا إِلَی وَ خَبَّرُونِی اَنَّهُمْ مُجْتَمِعُونَ عَلَى نُصْرَتِی، وَ اَنْ یقُومُوا دُونِی وَ یقَاتِلُوا عَدُوّی، وَ اَنَّهُمْ سَاَلُونِی الْقُدُومَ عَلَیهِمْ، فَقَدِمْتُ، وَ لَسْتُ اَدْرِی الْقَوْمَ عَلَى مَا زَعَمُوا، لِاَنَّهُمْ قَدْ اَعَانُوا عَلَى قَتْلِ ابْنِ عَمِّی مُسْلِمِ بْنِ عَقِیلٍ رَحِمَهُ اللهَ وَ شِیعَتِهِ. وَ اَجْمَعُوا عَلَى ابْنِ مَرْجَانَةَ عُبَیدِ اللهِ بْنِ زِیادٍ یبَایعُنِی لِیزِیدَ بْنِ مُعَاوِیةَ، ب) وَ اَنتَ یا ابْنَ الْحُرِّ فَاعْلَمْ اَنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ مُؤَاخِذُکَ بِمَا کَسَبْتَ وَ اَسْلَفْتَ مِنَ الذُّنُوبِ فِی الْاَیامِ الْخَالِیةِ، وَ اَنَا اَدْعُوکَ فِی وَقْتِی هَذَا إِلى تَوْبَةٍ تُغْسَلُ بِهَا مَا عَلَیکَ مِنَ الذُّنُوبِ، وَ اَدْعُوکَ إِلىَ نُصْرَتِنَا اَهْلَ الْبَیتِ، فَإِنْ اُعْطِینَا حَقَّنَا حَمَدْنَا اللهَ عَلَى ذَلِکَ وَ قَبِلْنَاهُ، وَ إِنْ مُنِعْنَا حَقَّنَا وَ رُکِبْنَا بِالظُّلْمِ کُنْتَ مِنْ اَعْوَانِی عَلَى طَلَبِ الْحَقِّ. ج) فقال عبید الله بن الحر: و الله! یا ابن بنت رسول الله! لو کان لک بالکوفة أعوان یقاتلون معک لکنت أنا أشدهم على عدوک، و لکنی رأیت شیعتک بالکوفة و قد لزموا منازلهم خوفا من بنی أمیة و من سیوفهم، فأنشدک بالله أن تطلب منی هذه المنزلة! و أنا أواسیک بکل ما أقدر علیه و هذه فرسی ملجمة، و الله ما طلبت علیها شیئا إلا أذقته حیاض الموت، و لا طلبت و أنا علیها فلحقت، و خذ سیفی هذا، فو الله ما ضربت به إلا قطعت. فقال له الحسین(ع): یا ابْنَ الْحُرِّ! مَا جِئْنَاکَ لِفَرْسِکَ وَ سَیفِکَ، إِنَّمَا اَتَینَاکَ لِنَسْاَلَکَ النُّصْرَةَ، فَإِنْ کُنْتَ قَدْ بَخِلْتَ عَلَینَا بِنَفْسِکَ فَلَا حَاجَةَ لَنَا فِی شَىءٍ مِنْ مَالِکَ، وَ لَمْ اَکُنْ بِالَّذِی اَتَّخِذُ الْمُضِلّینَ عَضُداً، لِاَنِّی قَدْ سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ(ص) وَ هُوَ یقُولُ: مَنْ سَمِعَ دَاعِیةَ أَهْلِ بَیتِی، وَ لَمْ ینْصُرْهُمْ عَلَى حَقِّهِمْ أَلَّا أَکَبَّهُ اللهُ عَلَى وَجْهِهِ فِی النَّارِ. ثم سار الحسین(ع) من عنده و رجع إلى رحله.
موسوعة کلمات الامام الحسین ع ص367
سخنى با عبید الله بن حرّ جعفى-2
و قال أبو مخنف: حدثنی المجالد بن سعید، عن عامر الشعبی: أن الحسین(ع) [ لما رأى الفسطاط ] قال: لِمَنْ هَذَا الْفُسْطَاطِ؟ فقیل: لعبید الله بن الحر الجعفی. قال: اُدْعُوهُ اِلَی. فلما أتاه الرسول، قال له: هذا الحسین بن علی بن ابیطالب(ع) یدعوک، فقال عبید الله: إنا لله و إنا إلیه راجعون، و الله! ما خرجت من الکوفة إلا کراهیة أن یدخلها الحسین(ع) و أنا بها، و الله! ما أرید أن أراه و لا یرانی. فأتاه الرسول فأخبره، فقام الحسین(ع) فجاء حتى دخل علیه فسلم و جلس، ثم دعاه إلى الخروج معه، فأعاد علیه عبید الله ابن الحر تلک المقالة و استقاله ممّا دعاه الیه فقال له الحسین(ع): فَإِلّا تَنْصُرْنَا فَاتَّقِ اللهَ اَنْ لَا تَکُونَ مِمَّنْ یقَاتِلُنَا، فَوَ اللهِ! لَا یسْمَعُ وَاعِیتَنَا اَحَدٌ ثُمَّ لَا ینْصُرُنَا إِلّا هَلَکَ. فقال له: أما هذا فلا یکون أبدا إن شاء الله تعالى ثم قام الحسین(ع) من عنده حتى دخل رحله.
موسوعة کلمات الامام الحسین ع ص368
سخنى با عبید الله بن حرّ جعفى-3
الف) و قال القندوزی: انتهى إلى قصر بنی مقاتل، و إذاً بفسطاط مضروب لرجل یقطع الطریق، فقال له: إِنَّکَ عَمِلْتَ عَلَى نَفْسِکَ ذُنُوباً کَثِیرَةً فَهَلْ لَکَ مِنْ عَمَلٍ تَمْحُوُ بِهِ ذُنُوبِکَ؟ قال: بماذا؟ قال: تَنْصُرُ اِبْنَ بِنْتِ رَسُولِ اللهِ(ص). ب) قال: أعطیک فرسی و سیفی و اعفنی عن ذلک. قال: إِذَا بَخِلْتَ عَلَینَا بِنَفْسِکَ فَلَا حَاجَةَ لَنَا بِمَالِکَ، وَ تَلَا هَذِهِ الْآیة: وَ مَا کُنْتُ مُتَّخِذَ الْمُضِلِّینَ عَضُداً، ثم قال: سَمِعْتُ جَدِّی(ص) یقُولُ: مَنْ سَمِعَ وَاعِیتَنَا أهْلَ الْبَیتِ وَ لَم یجِبْهَا أَکَبَّهُ اللهُ عَلَى مَنْخِرَیهِ فِی النَّارِ.
موسوعة کلمات الامام الحسین ع ص368
