مسائلی در علوم انسانی با مدیریت عاشورا

 

ایده‌هایی برای تأمل در علوم انسانی در حوزه عاشورا در کلام رهبری عزیز

مسؤولیت ما و شما این است. امروز دنیا تشنه حقیقت است. این حرفِ یک روحانى یا یک شخصِ متعصّبِ اسلامى نیست؛ بلکه حرف کسانى است که سالها با فرهنگ غربى ارتباط، رفت و آمد، مبادله و حتّى نسبت به آن، حسن نظر داشته‌اند. آنها مى‌گویند که امروز دنیاى غرب در سطوح حسّاسش، تشنه اسلام است. «سطوح حسّاس» یعنى چه؟ فلان جماعت عامى و غافل، یا فرض بفرمایید جماعتهایى که منافعشان به‌شدّت مطرح است - مثل حکّام، دولتمردان، سرمایه‌داران، زراندوزان و زورگویان - بخشهاى کرخ و دیر احساسِ پیکره فرهنگ غرب و جوامعِ غربى‌اند. دانشمندان، متفکّرین، انسانهاى با وجدان، روشنفکران و جوانان بخشهاى حسّاس پیکره جوامع غربى هستند. این بخشهاى حسّاس، امروز تشنه مکتب و درسى از زندگى هستند که آنها را از هزاران دشوارىِ واقعىِ زندگى نجات دهد. خیلى از این مشکلات زندگى، مشکلات واقعى نیست. مشکل واقعى، احساس ناامنىِ روحى، تنهایى، افسردگى، تزلزل و عدم اطمینان و سکینه روحى است. اینها مشکلات واقعى بشر است که در اوج ثروت و شهرت، یک نفر را به خودکشى وادار مى‌کند. جوان، پولدار و داراى امکانات تنّعم و بهره‌بردارى از زندگى است؛ امّا خودکشى مى‌کند. خوب؛ چرا؟ دردش چیست؟ کدام درد است که از بى‌پولى و نداشتن امکاناتِ تمتّعِ جسمانى و لذایذ جنسى هم سخت‌تر است؟ دردى که امروز گریبان جوامع مادّى دنیا و تمدّن غربى را گرفته است، عدم اطمینان، عدم آرامش، عدم نقطه اتّکاى روحى، عدم اُنس و تواصل بین انسانها، احساس غربت، و انکسار است.

 

بخشهاى حساس جوامعى که این دردها را بیشتر احساس مى‌کنند، چشم انتظارند که دست نجاتى بیاید و آنها را از این حالت نجات دهد. در آن‌جاهایى که آگاهى هست، چشمها به اسلام دوخته شده است. البته عدّه‌اى از آنها آگاهى ندارند و اسلام را نمى‌شناسند؛ اما زمینه گرایش به اسلام را دارند. کسانى که اسلام را مى‌شناسند، مشخّصاً روى اسلام تکیه مى‌کنند. یکى از اندیشمندان ایرانى خودِ ما گفته بود - بنده شنیدم آن شخص به رحمت خدا رفته است - که «امروز غرب در جستجوى چهره‌هایى مثل شیخ انصارى و ملّاصدراست.» زندگى، معنوّیات و ارزشهاى آنها، امروز چهره‌هاى غربى و متفکّرین غربى را جذب مى‌کند. منبع زخّار این حقایق و ارزشها، معارف اسلامى، و در قلّه و اوج این معارف، معرفت عاشورایى است. قدر اینها را باید دانست.  (بیانات در دیدار جمعی از روحانیون، 740303)